Soru: Hangi Bitkiler Dost Canlısıdır ?

Bazı bitkiler, kök sistemi aracılığıyla birbirine zarar vermemek veya birbirlerini desteklemek için iletişim kurabilir. Bu iletişim genellikle kök salgıları (allelochemicals), mantar ağları (mikorizal mantarlar), ya da kimyasal sinyaller aracılığıyla gerçekleşir. İşte "dost canlısı" olarak bilinen bazı bitkiler ve neden böyle kabul edildikleri:

1. Üç Kız Kardeş (The Three Sisters) – Mısır, Fasulye ve Kabak

Neden Dost Canlısıdır?

Mısır, fasulye için bir destek sağlar.

Fasulye, toprağa azot ekler, mısır ve kabak için besin kaynağı sağlar.

Kabak, geniş yapraklarıyla toprağı gölgelendirerek nem kaybını azaltır ve yabani otların büyümesini engeller.

2. Sarımsak ve Çoğu Sebze

Neden Dost Canlısıdır?

Sarımsak, kök salgıları sayesinde zararlı böcekleri ve hastalıkları uzaklaştırır.

Domates, patlıcan, havuç gibi birçok sebzeyle uyum içinde yetişebilir.

3. Marigold (Kadife Çiçeği) ve Sebzeler

Neden Dost Canlısıdır?

Kadife çiçeği, köklerinden nematodları (zararlı mikroorganizmaları) uzaklaştıran kimyasallar salgılar.

Domates, patates ve havuç gibi bitkilerle iyi bir uyum içindedir.

4. Fesleğen ve Domates

Neden Dost Canlısıdır?

Fesleğen, domatesin tadını iyileştirdiği ve böcekleri (örneğin beyaz sinekleri) uzaklaştırdığı bilinir.

5. Aynı Aileden Gelen Bitkiler (Bazı İstisnalar Hariç)

Örnekler:

Bezelye ve fasulye gibi baklagiller.

Brokoli, lahana, brüksel lahanası gibi brassica ailesi üyeleri.

Neden Dost Canlısıdır?

Aynı aileden gelen bitkiler, benzer besin ihtiyaçlarına sahip olduğundan genellikle birbirine uyum sağlar. Ancak dikkatli olunması gereken bazı istisnalar da vardır.

6. Ayçiçeği ve Patates

Neden Dost Canlısıdır?

Ayçiçeği kök salgılarıyla yabancı otların büyümesini engeller ve patatesin büyümesini destekler.

7. Şeker Pancarı ve Mısır

Neden Dost Canlısıdır?

Şeker pancarı kök sistemi, mısırın toprağa daha derin kök salmasına yardımcı olur ve birbirini besleyen bir ilişki oluşturur.

Mikorizal Mantarlara Uyumlu Bitkiler

Bu bitkiler, mikorizal mantarlarla simbiyotik ilişki kurarak besin ve su paylaşımını optimize eder. Örnekler:

Çoğu sebze (domates, biber, fasulye).

Meyve ağaçları (elma, armut).

Bazı çiçekler (gül, papatya).

Kök İletişiminde Uyumlu Bitkiler

Akasya Ağaçları: Stresli dönemlerde köklerinden salgıladıkları kimyasallarla çevredeki bitkilere uyarı sinyalleri gönderebilir.

Yonca: Diğer bitkilerle uyumlu büyüyerek kök seviyesinde azot paylaşımı yapar.